Stan swobodny (wolny) – domyślny stan, w którym podawane są wymiary i zależności geometryczne każdej zdefiniowanej na rysunku technicznym części. Inaczej mówiąc – o ile nie podano inaczej, narysowany detal nie jest w żaden sposób zamocowany czy ograniczony – jest wolny w przestrzeni. Natomiast niekiedy zdarza się, że detal na rysunku zdefiniowany jest w stanie […]
W obecnych normach (zarówno ISO jak i ASME) występują przykłady oznaczenia prostoliniowości zarówno dla elementów rzeczywistych (typu powierzchnia) jak i elementów pochodnych typu oś (a w zasadzie nie oś a „linia środkowa zaobserwowana). Aby dokładnie określić o który typ oznaczenia chodzi, należy pokazać to odpowiednio na rysunku. W momencie, gdy ramka tolerancji wskazuje bezpośrednio na […]
W poprzednich wpisach nt. wymagania maksimum materiału, wspomniane zostały dwa ważne terminy: „interpretacja powierzchniowa” oraz interpretacja osiowa”. Wyjaśnione zostało co te terminy dokładnie oznaczają. Tutaj przypomnienie wraz z odnośnikami: Odnosząc zastosowanie tej reguły głównie do montażu elementów (czy też do elementów przeznaczonych do montażu) interpretacja osiowa jest nie tyle ważna co interpretacja powierzchniowa. To właśnie interpretacja powierzchniowa […]
Czy te dwa zapisy w przypadku powierzchni płaskiej oznaczają takie samo (w sensie interpretacji) wymaganie? Czyli inaczej – czy zamiast płaskości w tym przypadku można po prostu zastosować tolerancje kształtu wyznaczonej powierzchni? Odpowiedź na tak postawione pytanie brzmi: TAK. W dokładnie tak pokazanym zapisie, oba te wymagania oznaczają dokładnie to samo. Dlaczego? Płaskość to warunek, […]
Poprzedni wpis nt. tolerancji pozycji traktował generalnie o definicji tego wymagania, czyli jak dokładnie rozumieć zapis zdefiniowany w ramce tolerancji. Pokazany został przykład, gdzie tolerancja pozycji w odniesieniu do układu bazowego A|B|C| została definiowana po prostu dla otworu (czy też elementu wymiarowalnego typu otwór). W tym wpisie posłużymy się dokładnie tym samym przykładem rysunkowym ale […]
Tolerancja pozycji – na pozór proste wymaganie, które w zasadzie najczęściej pojawia się na rysunkach wszędzie tam, gdzie chcemy mieć pod kontrolą dokładnie pozycję wskazanego elementu. Bardzo często jest to element w postaci po prostu cylindrycznego otworu. Tutaj należy dodać, że wymaganie w postaci tolerancji pozycji jest najbardziej powszechnym wymaganiem rysunkowym w GD&T/GPS (choć oczywiście […]
Promień – jeden z tych elementów na rysunku, gdzie nie zawsze wiadomo jaką zastosować interpretację a tym bardziej nie zawsze jest jasne, jak mierzyć taką charakterystykę. Otóż wg norm ASME sprawa wydaje się jasna. Dlaczego? Ponieważ norma „w miarę” dokładny sposób podaje interpretację wymagania rysunkowego w postaci R. A więc po kolei. Norma wyróżnia dwa […]
Oś elementu to pojęcie, które w rysunku technicznym i jego interpretacji ma istotne znaczenie. Bardzo często różne zapisy tolerancji geometrycznych odnoszą się do osi – pozycja osi, prostopadłość osi czy nawet prostoliniowość osi (sic!). Pomimo, że pojęcie osi stosujemy dość często, to warto zastanowić się czym naprawdę jest oś, jak się ten element definiuje oraz […]
Continuous Feature – symbol <CF>. Użycie tego symbolu znajduje przede wszystkim zastosowanie w przypadku tolerancji wymiaru typu FOS (najczęściej dla średnic). Jest to symbol występujący w normie ASME. Ten symbol znajduje zastosowanie w przypadku, gdy istnieje potrzeba wskazania przerwanego elementu jako elementu ciągłego. W przypadku tak pokazanego wałka, symbol <CF> jest jednoznacznym wskazaniem, że pokazaną […]
Modyfikator P – zewnętrzne pole tolerancji (P od Projected tolerance zone). Jest to wymaganie, które stosuje się szczególnie przy połączeniach kołkowych lub śrubowych, gdzie grubość łączonych elementów znacznie się rożni . W takiej sytuacji zewnętrzne pole tolerancji „pomaga” aby nie doszło do interferencji pomiędzy elementem łączonym a łączącym (śrubą lub kołkiem): Ta pomoc polega na tym, […]