Bazy w GD&T/GPS
System baz to zestaw symboli i zasad, które służą do umiejscowienia części (a w zasadzie poszczególnych elementów części) w przestrzeni roboczej i pokazania zależności pomiędzy elementami danej części. Zastosowanie baz w rysunku technicznym jako elementów odniesienia jest jedną z charakterystycznych cech systemu GD&T.
· Z punktu widzenia konstruktora bazy służą do pokazania elementów odniesienia i wskazania relacji poszczególnych elementów tej samej części między sobą.
· Z punktu widzenia technologa bazy sugerują kolejność obróbki danych elementów.
· Z punktu widzenia metrologa bazy wskazują, które elementy są elementami odniesienia oraz ustawienie części do pomiarów.
Główną zaletą baz jest dokładne określenie zależności pomiędzy poszczególnymi elementami danego wyrobu (odtworzenie funkcji przedmiotu), zapewnienie powtarzalności i odtwarzalności pomiarów a także prowadzanie pomiarów w taki sposób, aby sprawdzić funkcjonalność danego wyrobu.
Zastosowanie systemu baz to jedna z podstawowych cech GD&T/GPS
W punktu widzenia technologicznego – bazy to oczywiście elementy odniesienia w czasie produkcji danej części. W momencie projektowania procesu produkcji – bazy powinny zostać wykonane jako pierwsze. Jest to niejako podpowiedź od konstruktora, w jakiej kolejności należy obrabiać daną część.
Z punktu widzenia interpretacji rysunku technicznego bazowanie to nic innego, jak wskazywanie pozycji pola tolerancji w układzie danej części. Ta pozycja zdefiniowana jest za pomocą ramki tolerancji (Co to jest ramka tolerancji). Oczywiście nie zawsze pozycja pola tolerancji jest określona – to zależy, jak pokazuje to ramka tolerancji. Niekiedy pozycja pola tolerancji jest jednoznacznie określona (odebrane wszystkie 6 stopni swobody), niekiedy pozycja jest dowolna (dostępne wszystkie stopnie swobody).
.
Co w przypadku, gdy GD&T nie jest wprowadzone na rysunek? Czy wtedy nie ma elementów odniesienia? Czy mamy do czynienia z dowolnością wyboru odpowiednich elementów odniesienia? Oczywiście tak jak było to wspomniane w poprzednim wpisie, nie zawsze system wymiarowania i tolerowania geometrycznego jest zdefiniowany na rysunku (Rysunek bez GD&T). Wtedy, elementami odniesienia są elementy umowne (musimy umówić się, które elementy to bazy). Są to tak zwane bazy „ukryte” (implied datums).