Wymaganie Maksimum Materiału – przykład
Zadanie:
Zmierzona wartość wykonanej średnicy wynosi Ø10,15 mm, natomiast zmierzona wartość pozycji osi średnicy, wynosi Ø0,50 mm.
Pytanie brzmi: Czy zmierzona odchyłka pozycji osi otworu mieści się w granicach tolerancji zależnej? Ile wynosi wartość tolerancji zależnej (dla wymagania pozycji) w tym przypadku?
Inaczej zadając pytanie: czy detal jest zgodny z rysunkiem? Dlaczego tak/nie?
Nie, ponieważ oś otworu powinna znajdować się w cylindrycznym polu tolerancji o średnicy 0,25 mm. Środek pola tolerancji znajduję się w pozycji teoretycznie dokładnej, opisanej wymiarami nominalnymi 10 mm od bazy -B- oraz 25 mm od bazy -C-. Pole tolerancji musi pozostawać prostopadłe do bazy -A-.
Odpowiedź nie do końca zgodna – a co z zasadą maksimum materiału?
Detal dobry.
Tolerancja pozycji 0,25 mm została powiększona o bonus równy 0,4 mm (10,15-9,75=0,4) i wynosi teraz 0,65 mm (0,25+0,4). Tak więc zmierzona wartość pozycji osi średnicy, wynosząca Ø0,50 mm jest mniejsza od dopuszczalnej 0,65 mm.
Tak jest, detal zgodny. Na dokładnie takiej analizie polega ocena odchyłek (w interpretacji „osiowej”). Natomiast należy dodać, iż „zmierzona wartość wykonanej średnicy” dotyczy średnicy w rozumieniu elementu przyległego, a więc powłoki skojarzonej bez więzów (zarówno w rozumieniu ISO jak i ASME).