fbpx
Ładowanie…

Rysunek Techniczny GD&T/GPS

Szkolenia online: PODSTAWY - GD&T - ADVANCED - ISO286 - CHROPOWATOŚĆ POWIERZCHNI
przewiń w dół

Rodzaje wymiarów

Z poprzedniego wpisu, wiadomo już czym jest wymiar. Dla przypomnienia: jest to jest to wartość liczbowa długości, wyrażona w odpowiednich jednostkach miary. Wiemy również, że istnieje kilka typów wymiarów i właśnie w tym wpisie postaramy się je skategoryzować.

Podstawowym typem wymiaru wg ISO jest wymiar lokalny dwupunktowy. Ten wymiar to nic innego jak odległość dwóch naprzeciwległych punktów elementu typu FOS (Feature Of Size lub element wymiarowalny.  Jest to po element, który może być pasowany z innym elementem w sensie współpracy/montażu).

Linia łącząca dwa naprzeciwległe punkty, musi przechodzić przez oś lub płaszczyznę symetrii (lub środek symetrii przekroju, w którym mierzymy wymiar dwupunktowy).  Narzędziem realizującym ideę pomiaru dwupunktowego jest np. suwmiarka.  Wg norm ISO, jest to domyślny typ wymiaru na rysunku.

Podstawowym typem wymiaru wg ASME jest wymiar czynny, pasowania. Jest to nic innego jak element przyległy, który wyznaczony jest z zarysu rzeczywistego elementu typu FOS.  Dla elementów wewnętrznych (np. otworów) wymiarem jest wielkość maksymalnego cylindra wpisanego w zarys rzeczywisty tego otworu. Dla elementów zewnętrznych (np. wałków) wymiarem jest wielkość minimalnego cylindra opisanego na zarysie rzeczywistym wałka.

Wg ASME – wymiar czynny, pasowania jest wymiarem domyślnym na rysunku. Tutaj oczywiście obowiązuje również zasada powłoki (rule #1), która mówi iż w momencie wykonania elementu typu FOS w stanie maksimum materiału, nie są dopuszczalne błędy kształtu tego elementu. Innymi słowami: gdy wykonamy otwór w dolnym limicie tolerancji, nie może być już obarczony błędami kształtu. Musi wtedy pozostawać idealny w kształcie (Perfect form At MMC).

Wg ISO domyślnym typem wymiaru na rysunku jest wymiar dwupunktowy (LP). Wg ASME, domyślnym typem wymiaru jest wymiar czynny, pasowania (wg nomenklatury ISO to wymiar globalny bezpośredni).

Norma ISO 14405-01 kategoryzuje wymiary na 4 główne kategorie, gdzie w każdej kategorii występują również poszczególne typy.

Rodzaje wymiarów GD&T
Rodzaje wymiarów ISO 14405

W kolejnych wpisach, rozwiniemy kategorie wymiarów wg ISO 14405.

Dodaj komentarz